Enerji tedarik güvenliğini güçlendirmek için stratejik adımlar atan Türkiye, yeni sahalara yelken açıyor. Karadeniz’de başarılı bir sondaj operasyonuyla çıkarılan doğalgaz şebekeye aktarılırken, hem yurt içinde hem yurt dışında art arda yeni sismik arama operasyonları gerçekleştiriliyor. Türkiye, birkaç yıl öncesine kadar “Kendisi bulamaz, bulsa da çıkaramaz” denilen bir ülke konumundayken, artık hem doğal kaynak aramasını hem sondajını gerçekleştirme kabiliyetine erişti.
Orta Asya’dan Afrika kıyılarına kadar birçok ülke ile enerji alanında işbirliği anlaşmaları yapan Türkiye, Afrika Boynuzu’nda da kritik operasyonlar yürütüyor. Bu kapsamda geçen yıl Somali kıyılarına intikal eden Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, üç sahadaki çalışmalarını birkaç hafta içinde tamamlayacak. Burada yapılan çalışmalar, hem Somali hem de diğer ülkelerle işbirliklerinin kapısını açacak. Böylece, Afrika’da sömürge dönemlerinin etkilerini aşmaya çalışan ülkeler, Türkiye ile ‘kazan-kazan’ iş modelini enerji alanında hayata geçirecek.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar
İŞBİRLİĞİ ANLAŞMALARI
Konu hakkında İstanbul Ticaret’e özel bir açıklama yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye Yüzyılı’na, enerjide dışa bağımlılığını bitirme hedefiyle başladıklarını hatırlattı. Onlarca ülkeyle işbirliği anlaşmaları yaptıklarını belirten Bakan Bayraktar, farklı coğrafyalarda arama çalışmalarına yenilerinin ekleneceğini kaydetti. Petrol ve doğalgaz ihtiyacının tamamını tek başına kendi kaynaklarından karşılama imkanı olmayan Türkiye’nin çaresiz de olmadığını belirten Bakan Bayraktar, “Türkiye’deki kaynakları arayalım, bulalım ve üretelim. Ama ihtiyacımız olan kaynaklar dışarıda farklı coğrafyalarda olabilir, oralar Somali olabilir, Libya olabilir. Nitekim Türkiye artık hem arama ve çıkarma gücüne hem de tecrübesine sahip.
Dolayısıyla biz bunları nerede olursa olsun arayacağız. Türkiye, kendi denizlerinde son 7-8 yılda geliştirdiği kabiliyeti, yurt dışında tatbik ediyor” dedi. Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi’nin Afrika kıyılarındaki görevi hakkında bilgi veren Bakan Bayraktar, “Somali ile imzalanan anlaşma çerçevesinde gemimiz yaklaşık 15 bin kilometrekarelik üç deniz sahasında üç boyutlu sismik faaliyetlerine devam ediyor. Mayıs ayı içinde sismik faaliyetleri tamamlamayı hedefliyoruz. Buradan elde ettiğimiz verilere göre de sondaj aşaması ile ilgili kararımızı vereceğiz” dedi. Somali’de yeni arama çalışmalarının karada başlayacağını belirten Bakan Bayraktar, şunları söyledi: “Önceki hafta Türkiye ile Somali arasında Somali’nin kara sahalarında da petrol ve doğalgaz aranması konusunda anlaştık. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), yaklaşık 16 bin kilometrekarelik üç kara sahasında önümüzdeki aylarda petrol ve gaz aramaya başlayacak.” Afrika’da örnek işbirliğinin güçlenerek devam ettiğine dikkat çeken Bakan Bayraktar, “Bir sonraki aşamada Somali’de madenlerle ilgili somut projeler geliştirmeyi hedefliyoruz” dedi.
SIRADAKİ ÜLKELER
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, diğer ülkelerdeki çalışmalar hakkındaki sorumuz üzerine de şu bilgileri paylaştı: “Asya’dan Afrika’ya farklı coğrafyalarda yürüttüğümüz madencilik çalışmaları kapsamında Nijer’de ruhsat sahibi olduğumuz altın sahalarından birinde bu yıl içinde ilk üretime başlamayı hedefliyoruz. Önümüzdeki dönemde yurt dışında çok daha aktif, çok daha güçlü bir şekilde varlığımızı hissettireceğiz. Irak’ta, Libya’da, Afrika’da, Orta Asya’da, Kafkas coğrafyasında, Güney Amerika’da uluslararası ortaklıklarla petrol ve doğalgaz üretimimizi artırmayı planlıyoruz.”
TPAO PAKİSTAN’A UZANACAK
Öte yandan, Pakistan ile yurt dışında petrol ve doğalgaz aramaya yönelik yeni bir adım attıklarını söyleyen Bakan Alparslan Bayraktar, “Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ile Pakistan’ın üç milli petrol şirketi Mari Energies, OGDCL ve PPL arasında ‘Ortak Teklif Verme Anlaşması’ imzalandı. Pakistan, haziran ayında 40 deniz bloku için ihale yapmayı planlıyor. Bu dört şirket mutabık kaldıkları bloklara ortak teklif verecek” dedi.
GÜNEYDOĞU ASYA TAKİPTE
Diğer ülkelerin, Türkiye’nin denizlerde yaptığı arama ve sondaj çalışmalarını yakından takip ettiğini belirten Bakan Bayraktar, “Birçok ülke bize bu konuda birlikte çalışma teklifi getiriyor. Özellikle Malezya ve Endonezya denizde petrol ve doğalgaz üreten ülkeler, servis konusunda onlarla işbirliği yapabiliriz, oralarda arama faaliyetlerinde birlikte hareket edebiliriz” diye konuştu.
KRİTİK BORU HATLARI
Türkiye’nin, enerji alanında bölgesel işbirliğini geliştirmeye kararlı olduğunu vurgulayan Bakan Bayraktar, Türk Cumhuriyetleri ile yürütülen ortak çalışmalara dikkat çekti. Bakan Bayraktar, “Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı, TANAP ve TürkAkım doğalgaz boru hatları gibi projelerle bölgesel işbirliğini güçlendirme konusundaki bağlılığımızı ortaya koyduk” dedi.
Doğalgaz alanında, uzun vadeli tedarik anlaşmalarına ve yeni kaynak ülkelerle işbirliğine dikkat çeken Bakan Bayraktar, şunları söyledi: “Bulgaristan, Romanya, Moldova ve Macaristan ile doğalgaz ihracat anlaşmaları imzaladık. Ayrıca, geçen ay Iğdır-Nahçıvan doğalgaz boru hattının açılış törenini gerçekleştirdik. Nahçıvan’a Türkiye üzerinden kesintisiz doğalgaz sağlamaya başladık.”
Türkiye’nin hem yeni işbirliği anlaşmaları hem yeni saha çalışmalarıyla kendi arz güvenliğini güçlendirdiğini belirten Bakan Bayraktar, “Aynı zamanda bölgesel ve küresel enerji arz güvenliğine katkıda bulunuyoruz” dedi.
HAZAR’IN DOĞUSU AVRUPA’YI ISITACAK
Geçtiğimiz haftalarda Türkmen gazıyla ilgili yaşanan süreci sorduğumuz Bakan Bayraktar, bu konuda da şu bilgileri paylaştı: “Mart ayında, enerji arzımızı çeşitlendirme yolunda tarihi bir adım attık. 1990’ların sonlarından bu yana gündemimizde olan Türkmenistan’dan doğalgaz ithalatı konusunda bir ilki gerçekleştirdik. Böylece ilk kez, sınır komşumuz olmayan bir ülkeden boru hattı yoluyla doğalgaz tedarik etmeye başladık. Bu adım sadece doğalgaz arzımızın çeşitlendirilmesi açısından değil, aynı zamanda Türkmenistan doğalgazının batıya, Avrupa’ya ulaşması açısından da büyük önem taşıyor. Gelecekte, Trans Hazar Doğalgaz Boru Hattı’nın inşasıyla Türkmenistan’dan Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya daha fazla doğalgaz aktarılabileceğini umuyoruz.”
UPSTREAM SEKTÖRÜNE FIRSAT
Bakan Alparslan Bayraktar, gelecekte Türkmen gazını taşıyacağı öngörülen Trans Hazar Doğalgaz Boru Hattı’nın işlevinin sektörü de canlandıracağını kaydetti. Bayraktar, şu bilgiyi verdi: “Bu bağlantıyı daha anlamlı hale getirecek ‘upstream’ (ham petrol veya doğalgaz keşif ve sondaj faaliyetleri) sektöründe büyük fırsatlar bulunuyor. Bu sebeple Türkmenistan ile Türkmenistan ve Hazar Denizi’ndeki petrol ve gaz sahalarının geliştirilmesi konusunda da ortaklık kurmak istiyoruz.”
ELEKTRİK TRANSFERİNDE UZUN KÖPRÜ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enerji alanındaki işbirliğinin sadece hidrokarbonlarla sınırlı olmadığını kaydetti. Bakan Bayraktar, konu hakkında şunları söyledi: “Komşularımızla elektrik enterkonneksiyonlarını (iki ülkenin elektrik şebekesini birbirine bağlayan santral) ve elektrik ticaretini de artırmayı hedefliyoruz. Bunu yaparak Avrupa ve doğudaki komşularımızla daha güçlü bir elektrik ağı oluşturuyoruz. Bu ay Bakü’de tarihi bir anlaşma imzaladık. Azerbaycan, Gürcistan ve Bulgaristan ile ‘Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Projesi’ni hayata geçirdik. Bu anlaşma ile güneş, rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik, Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye- Bulgaristan rotasını izleyerek Avrupa’ya ulaşacak.”
Somali Petrol ve Maden Kaynakları Bakanı Dahir Shire Mohamed, karada petrol arama anlaşması için geldiği Türkiye’de, birçok ülkenin merakla takip ettiği Fatih gemisine çıktı. Somalili Bakan, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Karadeniz’deki Türkiye’nin Fatih sondaj gemisini ziyaret edip teknik ekiple tanışmaktan onur duydum. Ziyaret, stratejik enerji işbirliğine olan bağlılığımızı yansıtıyor. TPAO Başkan Yardımcısı Zühtü Batı ve Somali Proje Yöneticisi Korhan Akın’a sıcak karşılamaları için minnettarım” dedi.
