Küresel ekonomi, pandemiyle gelen sorunlarla uğraşırken Türkiye, odağına düşük enflasyonu yerleştirdi. Kur Korumalı TL Mevduat Hesabı ve altında TL dönüşümü ile finansal istikrar korunurken, KGF destekleri sayesinde üretim gücü artırılacak.
Enflasyon sepetinde en büyük paya sahip gıdadaki KDV indirimi, tüketici fiyatlarında dengelenmeyi destekleyecek. Türkiye, bu tedbirlerle Cumhuriyet’in 100’üncü yılı olan 2023’te tek haneli enflasyon hedefine ulaşacak.
HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL
Dünya genelinde tedarik problemleri ve yükselen enerji maliyetleri ekonomileri zorlarken, Türkiye finansal istikrarı kuvvetlendirecek araçları art arda sahaya sürüyor. Aralık ayında ‘Kur Korumalı TL Mevduat Hesabı’nın ardından benzeri bir dönüşüm imkanı altın için de getirildi. Yastık altındaki altınlar ekonomiye kazandırılırken, kefalet destek paketleriyle de iş dünyasına üç koldan kaynak aktarılacak. Temel gıda ürünlerinde KDV’nin düşürülmesi de tüketici fiyat endeksinde istenen gevşemeyi sağlayacak. Bu şekilde finansal istikrar sağlanırken, Cumhuriyet’in 100’üncü yılı, düşük enflasyon ile karşılanacak.
YERLİ KAYNAKLAR
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin tanıttığı ‘Türkiye Ekonomi Modeli Yeni Adımlar ve Enflasyon Tedbirleri’ sayesinde 25 milyar dolar değerindeki altının ekonomiye kazandırılması planlanıyor. Yeni sistemde dış tasarruflar yerine yerli kaynaklar merkeze alınacak.
Modelin önemli hedeflerinden biri, TL’de istikrarın korunması ve döviz kuru artışlarının enflasyona geçişkenliğinin azaltılması olacak.
Bakan Nebati, yeni model hakkında, “TL cinsi tasarrufların cazibesinin artırılması sağlanacak. Vatandaşlar tasarruflarını kolay şekilde kuyumcular ve bankalar aracılığı ile finansal sisteme teslim edecekler” dedi.
İŞLETMELERE KREDİ
Diğer taraftan üretim, ihracat ve harcamalar için işletmelere Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletinde 60 milyar lira sunulacak. Fiyatlarda dengeyi sağlayacak, rezervleri artıracak ve ihracatı büyütecek kaynaklarla 2023’te tek haneli enflasyon hedefine ulaşılacak.
‘KUR BASKISI AZALABİLİR’
Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu-Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı: Kurlardaki artış Türkiye’de enflasyonun en önemli nedeni. Son dönemde kurlardaki stabilite sürdürülebilirse enflasyonist baskı azalacaktır. Bu dönemde küresel enerji ve gıda fiyatları enflasyonu olumsuz etkiliyor. Yaz aylarında hizmet sektörlerinden gelebilecek talep baskısı enflasyon için riskler oluşturmaya devam ediyor. Yastık altındaki altınların ekonomiye ne oranda kazandırılacağını mart-nisan aylarında takip edeceğiz. Bu tür bir dönüş, Merkez Bankası rezervlerini artırarak kısmen kur baskısını azaltabilir, kısmen de bankaların kredi genişlemesi için kullanabileceği kaynaklarına katkıda bulunur.
‘FAİZLERDEKİ KATILIK ÇÖZÜLÜR’
Doç. Dr. Nurullah Gür-İstanbul Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi: Yeni sistem, girişimlerin finans sistemindeki fon havuzunu genişleteceği için Türkiye ekonomisine katkı sağlayacağı aşikâr. Altını fiziki olarak geri alma imkânının genişletilmesi ve faiz hassasiyeti olan vatandaşların da hesaba katılması yeni sistemin artıları. Bu sistem, geleneksel bankalar ve katılım bankalarındaki mevduat miktarının artmasına ve mütevazı da olsa faizlerdeki katılığın çözülmesine katkı sağlayabilir. Bununla birlikte, yeni sistemden kısa vadede büyük başarılar beklemek gerçekçi olmaz. Türkiye’de altına fiziki yatırım davranışın kırılması zaman alacaktır. Yine de insanları sürece alıştırmak ve gelecek nesiller için gerçek yatırım alternatiflerini çeşitlendirmek açısından yeni sistemi olumlu karşılıyorum.
TEK HANE EN ÇOK SON 15 YILDA
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre son 27 yılın enflasyon ortalaması yüzde 27. 1995’ten bu yana derlenen verilere göre son 27 yılda tek haneli enflasyon değerine ilk olarak 2004 yılında yüzde 9.3’le ulaşıldı. Söz konusu yıldan sonra 2008 yılında tekrar çift haneli enflasyona çıkılırken, enflasyon 2009 yılında tekrar tek haneye döndü. Bu değer 2009 yılında yüzde 6.5 olurken; 2009, 2010, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 yılları tek haneli enflasyonla kapatıldı. Tek hane 2017 yılına kadar korunurken, 2017 yılından bu yana çift haneli enflasyona yeniden merhaba denildi. Son 27 yılın ortalaması; 1995,1996,1997,1998,1999, 2001 yıllarında ikiye katlandı. Söz konusu yıllar arasında en yüksek enflasyon değeriyle yüzde 99.1 ile 1997 yılında yüzleşilirken, en düşük değer olan yüzde 6.4’e 2010 yılında ulaşıldı.
1 MART’TA TESLİMAT BAŞLIYOR
Yastık altında 5 bin ton altın olduğu tahmin ediliyor. Yeni modelin uygulanmasıyla bu altınların yüzde 10’unun finansal sisteme gireceği öngörülüyor. Bunun gerçekleşmesi halinde, atıl duran yerli kaynaklarla 25 milyar dolarlık bir rezerv oluşacak. Rezerv güçlendikçe döviz kurlarında dalgalanmanın önüne geçilirken, ihracatın kaynağı olan üretimde kapasite artışı için ihtiyaç duyulan yerli sermaye de üretilmiş olacak.
Altında dönüşüm sisteminde uygulama şu şekilde olacak:
* Vatandaşlar, elinde bulunan ziynet, meşkûk, işlenmiş ve hurda gibi fiziki altınları sisteme aktaracak.
* Altınlar, 1 Mart’tan itibaren sisteme dahil olan kuyumculara ve bankalara teslim edilebilecek.
* Fiziki altın karşılığı TL tutarları ‘Altın Dönüşümlü TL Mevduat Hesapları’nda değerlendirilecek.
* Bu dönüşümde hesaplar 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli açılabilecek.
* Dönüşüm fiyatı üzerinden bankaya yatırılan mevduat hesabına, TCMB’nin faiz oranından düşük olmayacak şekilde (yüzde 14) getiri verilecek.
* Vade sonu fiyatı, dönüşüm fiyatından yüksek olursa, (faiz getirisi sonrası) fiyat farkı, TCMB tarafından ödenecek.
* Vatandaşlar istediği zaman altınına tekrar fiziki olarak kavuşabilecek.
SON 27 YILIN ENFLASYON SEYRİ (%)
1995:76
1996:79.8
1997:99.1
1998:69.7
1999:68.8
2000:39
2001:68.5
2002:29.7
2003:18.4
2004:9.3
2005:7.7
2006:9.7
2007:8.4
2008:10.01
2009:6.53
2010:6.4
2011:10.45
2012:6.2
2013:7.4
2014:8.2
2015:8.8
2016:8.5
2017:11.92
2018:20.30
2019:11.84
2020:14.60
2021:36.08
ÜRETİME 3 KOLDAN DESTEK 
Enflasyonun tek haneye düşürülmesi için atılacak adımlardan biri de ihracatın beslendiği üretim faaliyetlerinin desteklenmesi olacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı, bunun için Yatırım Destek Paketi, İhracat Destek Paketi ve İşletme Harcamaları Destek Paketi’nden oluşan yeni Kredi Garanti Fonu’nu (KGF) devreye alacak. İşletmeler için açılacak 60 milyar TL’lik bu yeni kaynakla üretim kapasitesi ve ihracat hacmi artırılarak, tek haneli enflasyon hedefine bir adım daha yaklaşılacak. 
