Türkiye’de her yıl 19 milyon ton gıda çöpe gidiyor. Gıda israfının iki temel sebebi, bilinçsiz tüketim ve ihtiyaçtan fazlasını tedarik etme olarak gösteriliyor. İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) başlattığı ‘Gıdada İsrafa Dur De’ kampanyasıyla farkındalık oluşturulması, maliyeti 44 milyar doları bulan ve her yıl çöpe giden 19 milyon ton gıda israfının önüne geçilmesi amaçlanıyor.
10 MİLYAR TL TASARRUF
İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre, çöpe giden gıda miktarı yüzde 2 civarında azaltılırsa 10 milyar TL tasarruf edilebiliyor. Bu rakam 360 bin ailenin 1 yıllık asgari geçim seviyesine tekabül ediyor. İsraf yüzde 5 azaltılırsa 25 milyar TL tasarruf sağlamak mümkün. Bu da 900 bin ailenin 1 yıllık asgari geçim rakamına denk geliyor. Bu nedenle gıda israfının önlenmesi, ülke ekonomisinin yanı sıra ailelerin ekonomik refahının artması açısından da önem taşıyor.
YILLIK 2 BİN LİTRE İÇECEK
Gıda israfının en yaygın görüldüğü alanlar sebze-meyve, ekmek ve içecek alışverişi olarak öne çıkıyor. Ramazan ayında, başta gıda olmak üzere israf oranının yüzde 20-25 oranında arttığı belirtiliyor. Bir taraftan gıda arz ve talep dengesi konuşulurken, diğer yandan üretilen sebze-meyvenin yaklaşık yüzde 50’si ziyan oluyor. Hizmet sektöründe ise gıda israfı işletme başına yılda 4.2 tonu, içecek israfı da işletme başına yıllık 2 bin litreyi buluyor.
Gereksiz alışverişler, restoranların ihtiyaç fazlası menüleri, açık büfe iftar yemekleri de israfı en fazla artıran faktörler olarak öne çıkıyor. Bu nedenle gıda sektörünün paydaşları, birlik ve beraberlik ayı Ramazan’da israfın önüne geçilmesi çağrısı yapıyor.
BAYAT EKMEK DEĞERLENDİRİLEBİLİR
Gıda israfında dikkat çeken kalemlerden biri de ekmek. Türkiye’de günlük 4.9 milyon somun ekmek israf ediliyor.
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, 200 gramlık somun ekmekte günlük üretimin 113.6 milyon, tüketimin 107.5 milyon adet, israfın ise 6.1 milyon adet olduğunu belirterek, israfın geldiği boyutu rakamlarla açıkladı. Balcı, israfı önlemek için alınacak tedbirleri ise şöyle sıraladı: “Fırın enflasyonunun önüne geçilmeli. İhtiyaç kadar ekmek alınmalı. Ekmeğin saklanma koşullarına dikkat edilmeli. Bayatlamış ekmek yeniden değerlendirilmeli.”
İTO’NUN KAMPANYASINA TAM DESTEK
Türkiye Gıda Sanayi İşverenleri Sendikası (TÜGİS) Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Sidar, dünyada üretilen gıdanın yüzde 30’unun henüz raflara bile çıkmadan israf olduğunu hatırlatarak, şöyle konuştu: “İsraf edilen her gıda, üretim, işleme, paketleme, taşıma gibi aşamalardaki emek ve kaynağın da ziyan olması anlamına geliyor. Gıda israfı; enerji, su ve işgücü gibi değerli kaynakların boşa harcanmasına yol açıyor. İsrafın azaltılmasında bireylerin farkındalığının artması son derece önemli. Gıda tasarruf bilincinin ailede başlayarak, özellikle de anaokulundan itibaren eğitim kurumlarında işlenmesi gerekiyor. Çünkü gıda israfını durdurma yolculuğu bireyde başlar ve yine bireyde biter. Her birimizin bu sorunda hem payı hem de çözüm için sorumluluğu var. Ayrıca İTO tarafından kısa süre önce başlatılan ‘Gıdada İsrafa Dur De’ kampanyasını da memnuniyetle destekliyoruz ve üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu belirtmek istiyoruz. Çünkü bu tür girişimler, sorunun çözümünde çok paydaşlı ve kapsayıcı bir yaklaşımın ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor.”
GÜNLÜK EKMEK İSRAFI 6.1 MİLYON
200 GRAMLIK STANDART EKMEKTE
Üretim : 113.6 milyon adet
Tüketim : 107.5 milyon adet
İsraf : 6.1 milyon adet
250 GRAMLIK STANDART EKMEKTE
Ekmek üretimi günde: 90.9 milyon adet
Ekmek tüketimi günde: 86 milyon adet
Günlük israf edilen ekmek: 4.9 milyon adet
Kaynak: Türkiye Fırıncılar Federasyonu
