Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamalarıyla gündeme gelen ve stratejik ürünler arasında yer alan kenevirde hem üretimi hem de verimliliği artırmak için Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen çalışmalar meyvesini veriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ülkede kenevir üretimi ve bu alanda yürütülen çalışmalar son dönemde artış gösterdi.
Kenevir tohumunda üretim geçen yıl bir önceki yıla kıyasla yaklaşık yüzde 70 arttı ve 327 tondan 556 tona ulaştı.
Söz konusu üretim 2020'de 273 ton seviyesindeydi. Dalgalı bir seyir izleyen kenevir tohumunda üretim son 5 yılda 1335 tonu buldu.
Kenevir lifi üretiminde de söz konusu dönemde artış görüldü. 2020'de 9 ton olan üretim 2021'de 21 ton, 2022'de 31 ton, 2023'te 359 ton olarak hesaplandı. Geçen yıl ise kenevir lifi üretimi bir önceki yıla göre yüzde 238,7 artışla 1216 tona çıktı.
Hem tohum hem de lif olarak kenevir ekili alanlarda da artış oldu.
Kenevir lifi ekili alanı, 2020'de 101 dekar iken geçen yıl 8 bin 845 dekara yükseldi. Kenevir tohumu ekili alan da bu dönemde 4 bin 252 dekardan 7 bin 206 dekara çıktı.
İLAÇTAN TEKSTİLE KADAR PROJELER GELİŞTİRİLİYOR
Stratejik ürün olarak kabul edilen kenevir üretimi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu alanda çalışmaların başlatıldığını söylemesinin ardından artış gösterdi. Tarım ve Orman Bakanlığı koordinesinde kenevir alanlarına yönelik çalışmalar yoğunlaştı. İlgili kurum ve kuruluşlar da yeni projelere odaklandı.
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) kontrolünde ilaç etken maddesi için kenevir üretilmesi ve işlenmesi için çalışma başlatıldı.
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM), üniversite ve özel sektör işbirliğinde AR-GE Destek Programı çerçevesinde proje yürütülüyor. Bu kapsamda, sulama sistem ve drenaj malzemelerinde kullanılmak üzere, keten, kenevir ve ısırgan otu liflerinin takviye elemanı olarak kullanıldığı termoset ve termoplastik matrisli polimerik kompozit malzemeler üretilmesi için çalışmalar devam ediyor.
TAGEM, TÜBİTAK ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi işbirliğiyle "tetrahidrokannabinol (THC)" oranı düşük çeşit geliştirme projesi başlatılmıştı. Proje kapsamında kenevir ıslah çalışmaları sonucu geliştirilen "Narlı" ve "Vezir" adlı iki yeni tohum çeşidi 2021'de tescillendi. Halen lif oranı yüksek kenevir üretimi için yeni çalışmalar gerçekleştiriliyor.
Özellikle tekstil ve otomotiv sektörlerinde kenevirden daha fazla yararlanılarak ürünlerin üretilmesi için özel sektörde de çalışmalar yürütülüyor.
Son 5 yılda kenevir ekili alan ve üretimi şöyle:
2020 2021 2022 2023 2024
Kenevir lifi üretimi (ton) 9 21 31 359 1216
Kenevir tohumu üretimi (ton) 273 20 159 327 556
Kenevir lifi ekili alan (dekar) 101 324 365 2117 8845
Kenevir tohumu ekili alan (dekar) 4252 317 1963 3923 7206
