Tayvan hükümeti, küresel yarı iletken pazarındaki liderliğini korumak için önemli bir politika değişikliğine gidiyor. Başbakan Cho Jung-tai’nin onayladığı ve ‘N-1’ olarak adlandırılan yeni strateji kapsamında, sadece bir önceki nesle ait üretim teknolojilerinin Tayvan dışına ihraç edilmesine izin verilecek. Bu karar, dünya yarı iletken devlerinden TSMC’nin (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) yurt dışı yatırımlarını doğrudan etkileyebilir.
YATIRIMLAR TEHLİKEDE Mİ?
Şu anda TSMC'nin elindeki en ileri teknoloji, 3 nanometrelik N3P süreci. Ancak yıl sonuna kadar daha gelişmiş olan N2 teknolojisi de devreye alınacak. Gözler ise 2026’da hayata geçmesi beklenen N2P ve A16 üretim süreçlerinde. Bu gelişmiş teknolojilerin ihracat kapsamına girip girmeyeceği ya da bir geçiş süreci uygulanıp uygulanmayacağı henüz net değil.
SIKI DENETİM
Yeni yasa, yalnızca ileri teknoloji ihracatına değil, aynı zamanda Tayvanlı şirketlerin yurt dışı yatırımlarına da sıkı denetim getiriyor. Eğer bir yatırımın Tayvan’ın ulusal güvenliğine zarar verdiği, ekonomik kalkınmayı olumsuz etkilediği ya da ciddi iş gücü kaybına yol açtığı tespit edilirse, hükümet bu yatırımlara onay vermeme ya da mevcut onayları iptal etme yetkisine sahip olacak.
YASAL ÇERÇEVE GENİŞLİYOR
Daha önce sadece yönetmeliklerle sınırlanan yatırım kısıtlamaları artık doğrudan yasal zemine oturtuluyor. Yeni yasayla birlikte kurallara uymayan şirketlere para cezaları uygulanabilecek. Yine de, 165 milyar dolarlık yatırım planı bulunan TSMC gibi dev şirketler için bu cezaların mali açıdan ağır bir yük oluşturması beklenmiyor. Ancak onay iptali gibi yaptırımlar çok daha büyük etkiler yaratabilir.
UYGULAMA 2025 SONUNDA
Tayvan Ekonomi Bakanlığı, yasanın yürürlüğe giriş tarihinin alt düzenlemelerin tamamlanmasının ardından duyurulacağını bildirdi. Bu da, ‘N-1’ politikasının en erken 2025’in sonlarında uygulanmaya başlayacağı anlamına geliyor. Şimdilik tüm gözler, bu yeni stratejinin Tayvan’ın küresel teknoloji üstünlüğü ile ekonomik ilişkilerini nasıl dengeleyeceğine çevrilmiş durumda.
